Rozważania Duszyczki Irenki na rocznicę 20-lecia Niepodległej Ukrainy - 24 sierpnia 2011 :-)
I tak, Polaku, druhu, bracie, (…)
Podajże rękę Kozakowi
I serce swe do niego przychyl.
I razem w imię Chrystusowe
Odbudujemy raj nasz cichy.
Taras Szewczenko, „Do
Polaków”
DWADZIEŚCIA LAT UKRAINY
Ukraina – z czym się to słowo kojarzy?
Niektórym – z czymś, co jest „koło Polski”, jeszcze niektórym – z EURO 2012,
Rusłaną, braćmi Kliczko, tańszą niż w Polsce benzyną, papierosami i alkoholem.
Jeszcze innym – ze Lwowem, Cmentarzem Orląt, Krzemieńcem – miejscem urodzin
Juliusza Słowackiego, Stryjem – miejscem urodzin Kornela Makuszyńskiego,
Stanisławowem – miejscem urodzin Franciszka Karpińskiego. A jeszcze innym –
przede wszystkim, z Krwawą Niedzielą na Wołyniu, wymordowaniem Polaków, UPA,
Banderą i Szuchewyczem. Ci, którzy tam kiedykolwiek przyjeżdżali, pamiętają
piękno przyrody i zabytków: Park Stryjski, Górę Bony, Kamieniec Podolski,
Zbaraż (opisany w „Ogniem i mieszem”), Morze Czarne i Ajudah (z „Sonetów
krymskich” Mickiewicza), Dniepr, Kijów, Ławrę Peczerską…
W tytule napisałam, że to dwadzieścia
lat… Tak, 24 sierpnia 1991 r. ogłoszona została Deklaracja o niepodległości
Ukrainy. Pamiętam, jak po „puczu Janajewa” – w dniu 19 sierpnia – drżałam z
niepokoju, bojąc się, że zamkną granice, że nie wrócę na studia (w październiku
miałam rozpocząć drugi rok na filologii polskiej KUL). Ukraina stała się
niepodległa, ale, o dziwo, nadal miałam sowiecki paszport. Wiele wody upłynęło,
nim nastała rzeczywista niepodległość, nim Ukraina zaczęła żyć własnym życiem,
nie będąc związana pępowiną z Rosją. Z perspektywy czasu widzę jednak, że ta
pępowina wcale nie jest taka poluzowana… Tak naprawdę, to państwo wciąż jest
zależne od Rosji – chociażby gospodarczo, a wpływy Rosyjskiej Cerkwi
Prawosławnej Patriarchatu Moskiewskiego są nadal silne.
Z drugiej zaś strony silne są przejawy
nacjonalizmu i antypolonizmu – szczególnie na Zachodzie Ukrainy, gdzie Stepan
Bandera (gloryfikowany dekretem poprzedniego prezydenta Ukrainy i mimo
anulowania tegoż dekretu) jest bohaterem narodowym. Pamiętam niechęć władz
Lwowa co do otwarcia Cmentarza Orląt, pamiętam trudne prace przy upamiętnieniu
ofiar w Hucie Pieniackiej. Kiedy niedawno usłyszałam, że szykuje się film
„Pokłosie” – ma być „echem” mordu Żydów w Jedwabnem – byłam oszołomiona.
Oczywiście, każdy mord zasługuje na potępienie i krytykowanie własnych błędów
jest dobre. Mimo to jednak wciąż czekam – tak jak inni – na ustanowienie 11
lipca Dniem Pamięci Męczeństwa Kresowian. W samej tylko Hucie Pieniackiej UPA i
SS Halizien wymordowały prawie 1000 osób, czyli co najmniej 2 razy tyle, ile Polacy
– Żydów w Jedwabnem. A było to tuż po owej Krwawej Niedzieli – 11 lipca 1943 r.
W „Rzezi wołyńskiej” śmierć poniosło co najmniej 60 tys. (wg niektórych badań –
100 tys. Polaków). AK i partyzanci polscy w akcjach odwetowych zabili 2-3 tys.
Ukraińców. Czekam więc, aż to zostanie upamiętnione na Ukrainie i w Polsce. A
film o tym, jak Ukraińcy z UPA mordowali Polaków, ukaże się na Ukrainie pewnie
nie wcześniej, niż ten kraj wejdzie do Unii Europejskiej – jeżeli, oczywiście,
to kiedykolwiek nastąpi.
Oczywiście, z perspektywy czasu Unia
Europejska nie jest ani tworem doskonałym, ani bardzo złym, smuci mnie jednak,
że gdy widzę i słyszę w TV: „Europa”, pokazywana jest tylko część krajów – te,
należące do UE. Przykro mi, gdy się dowiaduję, że w konsulacie polskim do
uzyskania wizy Schengen są pobierane odciski palcówL Oczywiście, więcej ludzi postępuje w
myśl zasady: „jeżeli nie wiesz, jak się zachować, to lepiej przyzwoicie”, ale
nie jest miło, gdy się kogoś traktuje jako potencjalnego przestępcę. I gdy
czytam o tłumach ludzi pod Konsulatem Generalnym RP we Lwowie, wcale nie jest
mi do śmiechu. Ludzie nie stoją tam po wizy, by móc potem wykupić zwykłą
wycieczkę – wyjeżdżają do Polski, by się „zaczepić”, dostać jakąś pracę, uciec
od biedy i najmniejszej pensji, która stanowi 960 grywien czyli 120 dolarów.
Najniższa emerytura stanowi równowartość 100 dolarów czyli 300 złotych. Jak za
to przeżyć?
Przypuszczam, że ludzie są zestresowani
i zdenerwowani, gdy nie mają, co włożyć do garnka i za co wykupić leków (w tym kraju
nie istnieje coś takiego, jak leki, refundowane w 100% przez państwo). Ufam, że
nastroje nacjonalistyczne ucichną, gdy obywatele zaczną żyć dostatniej i nie
będą wyjeżdżali do Polski „za chlebem”, tylko na wycieczki, wczasy i w
odwiedziny do krewnych. Ufam też, że państwo to nie będzie między „młotem a
kowadłem” – nacjonalizmem a rusofilią – i że zarówno Rosja, jak i Unia
Europejska będą widziały w niej równoprawnego partnera i dobrego kontrahenta –
z wzajemnością, zresztą…
Marzę o tym, że obywatele Ukrainy w
nieodległej przyszłości będą jeździli do Polski bez wiz, że relacje między
Ukrainą i Polską się zacieśnią – i nie będzie to „partnerstwo strategiczne”
władz państwowych i lokalnych, tylko współpraca „zwykłych” obywateli. Dobrze,
że są ukraińsko-polskie firmy, koncerny i spółki, że studenci z Ukrainy
przyjeżdżają do Polski, a polscy – na Ukrainę. Dobrze, że jest wymiana
młodzieży, są szkolenia, staże i kursy. Ufam i wierzę, że współpraca
polsko-ukraińska przerodzi się w taką zwykłą przyjaźń międzyludzką i coraz
rzadziej będziemy wspominali o tym, jak Kain zabił Abla…
Duszyczka
Irenka
Gdy
oczekujesz pomocy lub sam(a) chcesz innym pomagać. Albo
chciał(a)byś porozmawiać o czymś ważnym lub choćby tylko o
wczorajszym podwieczorku :-) Dla wszystkich, w każdym wieku
- od 0 do 201 lat ;-)
